Kiedy to było jest będzie
  • Kim są Spellmanowie?
    22.02.2015
    22.02.2015
    Czy (i w jakich przypadkach) końcówki -owie doklejanej do nazwiska można używać, kiedy chodzi o same kobiety? W jednym filmie padły słowa „Wracaj natychmiast do Spellmanów” (chodziło o siostry / siostry z bratanicą / dom zamieszkany przez siostry z bratanicą).
  • Powinieneś był…
    9.06.2012
    9.06.2012
    Czy poprawna jest forma powinieneś był, czy powinieneś, kiedy w obu przypadkach chcemy wyrazić powinność w czasie przeszłym, mówiąc w 2 os. l. poj.?
  • gdzie są Karaiby?
    8.07.2003
    8.07.2003
    Dziwna rzecz z tymi Karaibami. Nie ma takiego hasła w USJP ani w Polańskim, nie ma w Słowniku nazw własnych Jana Grzeni, starym ani nowym leksykonie PWN, nie ma w internetowych encyklopediach PWN-u i WIEM. Wszędzie są za to Karaibi (Karaibowie) jako plemię. I kiedy tak teraz sobie o tym myślę, to wymyśliłem, ze sformułowania typu perła Karaibów czy muzyka Karaibów mogą tworzyć dopełniacz od nazwy plemienia (Karaibowie), a niekoniecznie od nazwy regionu (Karaiby?). Nawet Federacja Wschodnich Karaibów, choć przyznam, że na siłę, też mogłaby obyć się bez mianownika Karaiby.
    Słowo Karaiby – z tego, co udało mi się znaleźć – występuje wewnątrz kilku haseł na stronach encyklopedii PWN oraz na stronach Wielkiej internetowej encyklopedii multimedialnej WIEM. Z kontekstów wynika, że raczej nie ma wątpliwości, że chodzi o mianownik w postaci Karaiby i że jest to określenie regionu. Tylko gdzie ten region jest i dlaczego słowa – jako samodzielnego hasła – nie ma w słownikach? Czyżby coś z nim było nie tak?
  • Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?

    28.12.2021

    Szanowni Państwo,

    jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne?  O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro

    Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.

    Jarek z Lublina

  • Zjedzmy coś w „Galicyjskiej” (bądź „restauracji „Galicyjskiej”)
    24.06.2019
    24.06.2019
    Szanowni Państwo, mam pytanie dotyczące nazw obiektów, np. restauracji. Jak rozpoznać, kiedy nazwa obiektu jest częścią nazwy własnej, a kiedy nie? Czy w przypadku restauracji „Galicyjska” będzie to tylko nazwa pospolita? Skoro, mówiąc „Galicyjska”, w „Galicyjskiej”, rozmówcy wiedzą, że chodzi o obiekt, w którym można zjeść, to nazwą własną (tak sądzę) będzie tylko „Galicyjska”. Czy spotkanie odbędzie się w restauracji „Galicyjska” czy w restauracji „Galicyjskiej”?
    Dziękuję za odpowiedź, Ina.
  • Nadziewane cukierki są już nadziane
    6.06.2001
    6.06.2001
    Jaka jest prawidłowa forma: kadra wysoko kwalifikowana czy kadra wysoko wykwalifikowana?
    Z poważaniem,
    J.Kanikowski
  • B’omarr, czyli [‘buma:] bądź [‘bomar]
    23.01.2019
    23.01.2019
    Szanowni Państwo,

    czy nazwę „B’omarr” (organizacja z sagi „Gwiezdne wojny”) wymówimy w j. polskim po prostu jako [bomar]? Apostrof po spółgłosce na początku powoduje u mnie pewną dozę niepewności. A może [bi-omar]?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • żeby nie być głodnymi
    3.07.2013
    3.07.2013
    Jak będzie wyglądać zdanie „Zjadłem coś, żeby nie być głodnym”, kiedy zamiast Zjadłem będzie Zjedliśmy: „Zjedliśmy… żeby nie być głodnym/głodnymi/głodni”?
  • Najchętniej to bym zrobił to i tamto
    22.03.2017
    22.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość w związku z pisownią „to+by” w takich przykładach jak:
    Najchętniej to bym zrobił to i tamto
    Szkoda, że nie ma rysunków, to bym jeszcze lepiej zrozumiał
    Właściwie to bym sobie poszedł

    Wydaje mi się, że słowo to nie jest tu spójnikiem, tylko partykułą. WSO podaje listę partykuł, z którymi cząstkę by piszemy łącznie. Nie ma wśród nich to. Czy w takim razie należy pisać rozdzielnie?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • toby i to by
    4.12.2007
    4.12.2007
    Dzień dobry.
    Chciałbym zapytać, w jakich przypadkach toby pisze się łącznie. Regułkę znam – kiedy to pełni rolę spójnika. Ale naprawdę wiele mi to nie tłumaczy. Czy istnieje oboczność: wedle chęci można pisać to by i toby? Czy może rzeczona reguła jest żelazna i każde od niej odstępstwo grozi zlinczowaniem przez impulsywnych purystów? Na przykład czy w zdaniu „Gdybym to zrobił, tobym był szczęśliwy” jest błąd ortograficzny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego